Hoe je aan een succesvolle samenwerking kunt bouwen - Leesoffensief Eindhoven
Hoe krijgen we de jeugd weer aan het lezen en zorgen we voor een betere geletterdheid van jongeren? Uit het PISA onderzoek van 2018 bleek dat het slecht gesteld is met het leesplezier van jongeren in Nederland. Daarom heeft de gemeente Eindhoven partijen samengebracht in een Leesoffensief om te werken aan de leesmotivatie. We spraken met Nicole Schilders, projectleider Jeugd en Educatie van de Bibliotheek Eindhoven én van het Leesoffensief Eindhoven.
Starten met het Leesoffensief
De gemeente Eindhoven zag in de Bibliotheek Eindhoven een belangrijke partner om het Leesoffensief Eindhoven verder op te zetten. Nicole vertelt dat er enthousiaste en bevlogen mensen in het Leesoffensief Eindhoven zitten. Mensen die zich echt hard maken voor het belang van leesmotivatie bij de jeugd. En daar moet je het nou net van hebben. Samen zetten ze zich in voor de leesvaardigheid en leesplezier van kinderen.
Vanuit de Lokale Educatieve Agenda (LEA) is er geld ter beschikking gesteld om het Leesoffensief Eindhoven op te richten. In het Leesoffensief zitten vertegenwoordigers van verschillende organisaties in verschillende werkgebieden. De Bibliotheek in Eindhoven, de GGD, de Gemeente, Lumens (opvoedondersteuningsorganisatie), primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en kinderopvang zijn allemaal vertegenwoordigd in het leesoffensief. Zeven vertegenwoordigers als basis met ieder de beschikking over een uitgebreid netwerk, waar vragen gesteld en kennis uitgewisseld worden. Dat maakt het Leesoffensief Eindhoven een krachtig samenwerkingsnetwerk.
De Lokale Educatieve Agenda (LEA) is geïntroduceerd als een instrument om het lokaal onderwijsbeleid vorm en inhoud te geven na de wetswijzigingen in het onderwijs(achterstanden)beleid in 2006. Het is een instrument voor gemeenten, schoolbesturen en overige partners om in ‘nieuwe verhoudingen’ (meer gelijkwaardige verhoudingen) tot gezamenlijke afspraken te komen over het onderwijs- en jeugdbeleid.
Doel Leesoffensief Eindhoven (LOE)
• Het LOE komt één keer per maand bij elkaar. Ze bespreken wat de behoefte en vraagstukken zijn van de stad en hoe ze hier invulling aan kunnen geven. Nicole van de Bibliotheek Eindhoven is projectleider. Het doel van het LOE is tweeledig: kennisuitwisseling tussen professionals, zodat iedereen op de hoogte is van de mogelijkheden om invulling te geven aan taalplezier, leesplezier en leesmotivatie van de doelgroep jeugd van 0-18 jaar;
• Bewustwording vergroten van de rol van ouders in de leesvaardigheid van hun kinderen.
Organisaties die samenkomen
De Bibliotheek Eindhoven heeft de subsidie van het LEA gekregen, dus Nicole heeft hiervoor uren als projectleider tot haar beschikking. De andere partners doen dit in eigen werktijd. Ze geven samen invulling aan hoe je leesbevordering kunt vergroten. Twee keer per jaar organiseren ze vanuit het LOE een webinar met het thema Taal en Lezen. De uitnodiging wordt breed verspreid.
“Omdat de partners de uitnodiging voor de webinar onder hun eigen netwerk verspreiden, is de opkomst vrij hoog. Bij elke webinar zijn er ongeveer 100 professionals aanwezig!”
De rol van de projectleider
In een Leesoffensief heb je te maken met verschillende organisaties, die allemaal hun eigen werkzaamheden hebben. Daarom heb je een kartrekker nodig. Als projectleider kun je met de extra uren tijd vrijmaken om mensen elke keer weer samen te brengen en het Leesoffensief te laten werken. In de dagelijkse werkzaamheden heb je anders veel eerder kans dat het weer verzandt. Daarom is de subsidie van LEA ook zo noodzakelijk, geeft Nicole aan.
Samen kom je zoveel verder. De kennis en de oplossing liggen verspreid, maar door het grote netwerk wel binnen je bereik.
“Als projectleider kan ik in de werkgroep alles aan iedereen vragen en iedereen wil zijn of haar netwerk openstellen. Tegelijkertijd is de realiteit ook dat iedereen tijdens de meeting enorm betrokken is, maar dat ik er daarna hoofdzakelijk mee aan de slag ga. Ik hou de groep tussentijds op de hoogte van de ontwikkelingen. Na die vergadering gaat de rest in principe verder met hun werkzaamheden en ik ga verder met het Leesoffensief Eindhoven.”
Nicole benadrukt het belang van samenwerken met lokale partijen. “Samen kom je zoveel verder. De kennis en de oplossing liggen verspreid, maar door het grote netwerk wel binnen je bereik. Andere partijen die niet konden aanhaken bij het LOE, zoals bijvoorbeeld speciaal onderwijs, zijn nog steeds in ons netwerk betrokken en wisselen ook belangrijke kennis met ons uit.”
Vakantieplezierboek en bermborden
Naast de netwerkbijeenkomsten en de webinars hebben ze ook andere mooie successen. Deze zomer delen ze via de basisschool twee verschillende vakantieplezierboeken uit. Een vakantieplezierboek voor groep 1&2 en een vakantieboek voor groep 3&4. Het vakantieboek is lekker laagdrempelig met als doel om de kinderen ook in de zomervakantie te laten lezen en de zomerdip te voorkomen. Het is een boek vol leuke en begrijpelijke verhalen, kleurplaten, puzzels, lekkere recepten, QR codes naar leuke voorleesfilmpjes en tips voor gratis activiteiten die je in Eindhoven kunt doen.
Nicole: “We hebben er ook een coupon in zitten voor een gratis ijsje en op de achterkant staat een ansichtkaart die je zelf kunt versturen. Superleuk voor de kinderen! De vakantieboeken hebben de kinderen van de basisschool als doelgroep. Hier stonden de partners uit de kinderopvang en het voortgezet onderwijs helemaal achter. De basis van taal en lezen ligt ook in het primair onderwijs, daar plukken ze uiteindelijk ook de vruchten van. De GGD heeft de vakantieboekjes deze zomer in de wachtkamer liggen. Daarnaast plaatsen we deze zomer op 100 plekken in Eindhoven bermborden langs de weg. Met de boodschap om ook in de zomervakantie lekker te gaan lezen."
Hoe start je nou zo’n Leesoffensief en hoe laat je zo’n initiatief slagen?
Nicole geeft aan dat je vooral mensen en partners nodig hebt die intrinsiek gemotiveerd zijn om samen aan de slag gaan en samen te werken. Daarnaast heb je tijd en budget nodig. Via de LEA kun je jaarlijks subsidies hiervoor aanvragen.
Door het blijvende karakter en de tijd die je hiervoor vrij maakt, zie je dat een Leesoffensief echt resultaten oplevert.
“Het is fijn dat je met de verschillende organisaties zoveel kennis uit kunt wisselen. In de werkgroep zitten professionals met allemaal verschillende rollen: een rector, een verpleegkundige, maar iedereen gaat voor hetzelfde doel! We hebben allemaal mensen in het Leesoffensief zitten die graag naar buiten kijken en kijken welke kansen er in de stad zijn en daar op in willen spelen. Door het blijvende karakter en de tijd die je hiervoor vrij maakt, zie je dat een Leesoffensief echt resultaten oplevert. “
Het belang van een Leesoffensief
Als je lezen leuk vindt, ga je meer lezen en word je er ook beter in. Op het moment dat we het leesplezier met elkaar op de kaart zetten, bereiken we dus ook veel meer dan alleen een kind dat meer boeken leest. De ontwikkeling en de kennis van de wereld die het kind heeft wordt dan ook enorm vergroot. Samenwerking en je netwerk inzetten zijn hierin heel belangrijk. Hierdoor kun je verschillende doelgroepen bereiken. Samen kom je dus echt verder.
“In onze samenwerking en het bijbehorende netwerk kunnen we vragen uit de stad ophalen. Wat leeft er in de stad en waar kunnen we onze volgende webinar op richten,” vertelt Nicole. “Met elkaar weten we daardoor ook echt welke struggles er in de verschillende werkgebieden spelen. Vragen die we ook via het netwerk van de partners binnenkrijgen, zoals bijvoorbeeld vragen over meertaligheid. Dit gaat ook veel organisaties aan en veel organisaties zijn hier ook zoekende in. We gaan dan op zoek naar expertise. De gemeente heeft bijvoorbeeld tijdens de webinar uitgelegd wat er de komende tijd ook aan zit te komen op het gebied van meertaligheid.”
Een overload aan ideeën
Nicole is niet bij het ontstaan van het Leesoffensief Eindhoven geweest, dus kan niet vertellen tegen welke uitdagingen je oploopt bij het opzetten van zo’n initiatief. Maar ook na 3 jaar loop je soms nog tegen uitdagingen aan. “In ons Leesoffensief zitten zeven organisaties met daarachter een uitgebreid netwerk. Dan kun je ook wel eens te maken hebben met teveel ideeën. Het is een luxeprobleem, maar soms heb je hier tijdens een project wel mee te maken.”
“Doordat er zoveel verschillende organisaties bij betrokken zijn, komen er supergoede ideeën naar voren. En mensen blijven met goede ideeën komen,” deelt Nicole. “Soms zijn we tijdens een project dat stadium al voorbij. De uitdaging is om dit dan ook te kanaliseren en te evalueren. Hiervoor hebben we laatst een geleide brainstormsessie gedaan, waarbij we een extern bureau hebben ingehuurd. Zodoende kunnen we de ideeën nu wat beter filteren.”
Nog een laatste advies
Nou dat laat Nicole zich geen twee keer vragen! “Ga vooral op zoek naar fijne partners om mee samen te werken. Dit kunnen ook partners in je bestaande netwerk zijn. Een netwerk is zo belangrijk, je hebt zoveel meer kennis binnen je bereik. Samen bereik je echt zoveel meer!”