Waalwijk Taalrijk is het beleid van de gemeente Waalwijk op het gebied van taalontwikkeling. “We zijn een netwerkgroep van veel verschillende partners. Denk aan het onderwijs, de Bibliotheek, de gemeente, welzijnsorganisaties, kinderopvang en meer. We zijn in verbinding bezig met de taalontwikkeling van het kind, maar ieder op zijn eigen vakgebied”, vertelt Ank.

“Er zijn gemeenten die het beleid puur vanuit de gemeente organiseren. Wij vinden het belangrijk dat dit vanuit een netwerk gebeurt", vertelt Dilek. "Het is zoveel mooier om het met elkaar te doen en samen invulling te geven aan deze opdracht.” Het aspect van netwerken is daarin heel belangrijk, vindt Dilek. “Dankzij het netwerk is het echt een gezamenlijke opgave. Elke partner draagt daar vanuit eigen expertise aan bij.” Ank beaamt dat: “Het is één van de beste netwerken die we hebben. We weten elkaar snel te vinden en de betrokkenheid bij Waalwijk Taalrijk is hoog.”

Ontstaan van Waalwijk Taalrijk

Waalwijk Taalrijk is acht jaar geleden ontstaan. “Voorheen waren het altijd losse projecten rondom taalontwikkeling die bij de gemeente binnenkwamen”, vertelt Ank. “De toenmalige wethouder zag de meerwaarde van deze projecten, maar wilde af van de losse projecten. Dus er moest eerst een overkoepelend beleid komen waar de projecten onder kwamen te hangen. Toen is Waalwijk Taalrijk geboren.”

Het beleid omvat drie pijlers: educatief partnerschap met ouders, leesbevordering en taal/woordenschat. “Elke pijler wordt door een andere partner geleid”, legt Ank uit. “Vanuit de Bibliotheek Midden-Brabant zijn wij verantwoordelijk voor de pijler leesbevordering. Maar we zoeken de samenwerking wel altijd op. Want leesbevordering gaat niet zonder de partnerschap met ouders of het onderwijs. En andersom ook. We weten van elkaar waar we mee bezig zijn en proberen de projecten in elkaar te vervlechten.”

Dilek Odabasi-Seker, Michel Brouwer en Ank Joosen

Doorgaande lijn

“Het beleid is de afgelopen jaren aanzienlijk uitgebreid”, vertelt Michel. “Onderwijsachterstandenbeleid is verweven met de activiteiten van Waalwijk Taalrijk. Hierdoor maken we gemakkelijker verbindingen in de uitvoering en met het bereiken van onze doelstellingen. We verbreden onze activiteiten naar voorschoolse educatie en naar bijvoorbeeld ouderbetrokkenheid.” Dilek voegt toe: “Niet alleen het beleid is uitgebreid, maar ook het netwerk. Tijdens de laatste netwerkbijeenkomst op 7 februari jl. hebben wij ook partners uit het Kansrijke Start netwerk uitgenodigd. Denk hierbij aan kraamzorg, verloskunde maar ook logopedie. Dat bleek een hele waardevolle aanvulling voor het Waalwijk Taalrijk netwerk te zijn. We hebben nu ook verbinding met deze partners kunnen leggen."

Het doel van Waalwijk Taalrijk is duidelijk: Elk kind is geletterd. Dilek legt uit: “In samenwerking met onze partners richten we ons op een doorgaande lijn van 0-18 jaar. We werken aan taalontwikkeling zodat kinderen zich goed kunnen redden in de maatschappij. Dus vooral preventief voorkomen van achterstanden. Het overkoepelende thema vanaf volgend jaar wordt dan ook ‘gelijke kansen’.”
 

Het belang van een goed netwerk

Hoe ontstaat een sterk netwerk? “De start heeft bij ons een hele belangrijke rol gespeeld”, vertelt Ank. “Door samen een visie te formuleren, ontstond er echt draagvlak en ook een stuk eigenaarschap bij partners. Een gevoel van ‘dit is van ons’. We staan echt voor een gezamenlijke opgave.”

De gemeente is daarin een belangrijke facilitator en verbinder, volgens Ank: “De gemeente zorgt ervoor dat we elkaar structureel ontmoeten. Alle partners zorgen ervoor dat medewerkers aansluiten bij de coördinatorenoverleggen en netwerkbijeenkomsten. Ook de jaarlijkse inspiratiebijeenkomst is een groot succes. Afgelopen keer kwamen we met 120 mensen samen. Er wordt dan ontzettend veel uitgewisseld.”

“In essentie is het netwerk hetzelfde zoals we het 8 jaar geleden hebben bedacht”, vertelt Michel. “Maar het vraagt wel voortdurend onderhoud. We bespreken om de paar weken de voortgang van projecten. Zo houden we elkaar scherp. Als gemeente geven we ook subsidies aan partners zodat initiatieven van de grond komen en we resultaten samen kunnen evalueren. Daarmee houden we het netwerk levend.”
 

Netwerkbijeenkomst 7 februari 2024

Successen

Dilek: “De grootste uitdaging is dat we nu na 8 jaar op een punt zijn beland dat we goed moeten kijken naar het totale aanbod. Waar gaan we meer op inzetten en waar brengen we focus aan? Wat moeten we anders organiseren en waar moeten we misschien wel afscheid van nemen?”

Het monitoren van de resultaten is ook erg belangrijk bij Waalwijk Taalrijk. “Er wordt in de Waalwijk Taalrijk monitor overkoepelend onderzoek gedaan naar de resultaten van de projecten”, vertelt Michel. “In 8 jaar tijd hebben we veel mooie successen gehad met Waalwijk Taalrijk binnen de verschillende pijlers. Als je kijkt naar de monitor dan zie je dat ook terug. Op het gebied van leer- en leesachterstanden doen we het goed in Waalwijk. Dat komt door de investering van alle netwerkpartners en de gemeente in taalontwikkeling.”

Een mooi voorbeeld van zo’n succes? Dat is Taalimpuls, geeft Ank aan. “Met Taalimpuls wordt thematisch gewerkt aan de woordenschat in kleine groepjes in groep 1-2. Wanneer een nieuw thema in de klas wordt behandeld, krijgen kinderen die extra ondersteuning nodig hebben vooraf extra aandacht om hen mee te nemen in het thema en de bijbehorende woorden”, vertelt Ank. “Taalimpuls werd aanvankelijk gefinancierd door de gemeente Waalwijk. Maar inmiddels is het overgenomen door het onderwijs. Dus dat is ook echt een succes, want het onderwijs ziet hoeveel meerwaarde het heeft en wil er dus ook zelf in investeren.”

“Ik ben ook erg trots op het boekje 'Schatten van Waalwijk' dat we vanuit Waalwijk Taalrijk hebben ontwikkeld en dat elk pasgeboren kind in Waalwijk krijgt”, vertelt Dilek. “In het boekje staan verschillende plekken in Waalwijk, met daarbij een gedichtje geschreven. Dit boekje is mede tot stand gekomen met het project Taalschatten van prinses Laurentien van Oranje-Nassau en de GGD. Het is aanvullend op het BoekStartkoffertje. Bij het boekje geven we ook 5 gouden Taaltips mee. Daarmee stimuleren we ouders om zo vroeg mogelijk aan de slag te gaan met de taalontwikkeling van hun kind.”
 

Boekje Schatten van Waalwijk

Uitdragen naar buiten

Waalwijk Taalrijk is door de jaren heen echt een begrip geworden in de regio en ver daarbuiten. “We hebben ook een fantastische website waar alles op staat”, vertelt Dilek. “De website richt zich met name op ouders en professionals. Het wordt beheerd door alle partners. We delen zo veel informatie met elkaar en hebben één duidelijk kanaal waar alles rondom taal samenkomt. De website wordt inmiddels versterkt door de aanwezigheid van Waalwijk Taalrijk op Facebook, Instagram en LinkedIn.”

“Waalwijk Taalrijk is echt de overkoepelende paraplu”, gaat Dilek verder. “Alles wat we rondom taalontwikkeling doen, hebben we onder de paraplu verzameld. Dat maakt het overzichtelijk, voor onze partners maar ook voor de buitenwereld.”
 

Gedeelde visie

Het advies van Dilek voor andere gemeenten? Ga aan de slag met een netwerksamenwerking! Dilek: “Ik kan het belang van een netwerksamenwerking alleen maar onderschrijven. De lijntjes zijn korter en samen kan je veel meer verandering teweegbrengen. Met een netwerksamenwerking kom je echt een stuk verder dan alleen.”

“Zoek als bibliotheek contact op met je gemeente, maar ook met andere netwerkpartners”, tipt Ank aan bibliotheken. “Ga op zoek naar partners die dezelfde visie delen. Waalwijk Taalrijk is een succes door de partners, maar ook door de gemeente die alles samenbrengt.”